brandend zand

En dan is het nu tijd, in mijn niets ontziende zendingsdrang, voor Opa's Bookclub boekentip. Ik ben "the asiatics" van Frederic Prokosch aan het lezen. een amerikaanse roman uit de jaren 30 van de vorige eeuw (en bijgewerkt in de jaren 60) over een jonge amerikaan die op de bonnefooi van Beirut richting Japan reist. het leest als een avonturenverhaal, bijna een reisdagboek. het lijkt allemaal enorm echt, maar meneer Prokosch is Amerika nooit uitgeweest en heeft het allemaal zeer overtuigend bijelkaar verzonnen. het gaat over de ontmoeting tussen oost en west, de overeenkomsten en voorl verschillen tussen de aziaat en de europeaan/amerikaan, en hoe die elkaar wel nooit zullen begrijpen.
het reizen in die tijd ging enerzijds nogal makkelijk in die tijd. een westerling kon eigenlijk overal wel komen. maar de omstandigheden waaren vaak enorm primitief. mijn tripje van vandaag had een hoofdstuk uit het boek kunnen zijn. ik ging, bij wijze van dagtochtje, naar Turkestan, de plaats met het grootste en mooiste monument van Kazachstan: het mauoleum van Khodja Ahmed Yassaui, een Soeffi meester uit de 12e eeuw. een eeuw na zijn dood liet Timur Lenk, bij ons bekend als Tamerlano, het enorme mausoleum bouwen. het is het grootste bouwwerk uit die tijd in de regio. het ligt ongeveer 160 kilometer van Shimkent vandaan. vanaf het busstation had ik vrij snel een minibusje, en deze keer zowaar niet op de achterbank, maar op het klapstoeltje halverwege. nog steeds tamelijk opvouwen geblazen. ruim twee uur rijden, over een lange stoffige weg, naar Turkestan city. een zeer bruisend, maar ook zeer stoffig oord. het leek ook nog een de heetste dag van het jaar te worden. het mausoleum ws met de stadsbus makkelijk te vinden, gelukkig. een groot deel stond, het zal ook eens niet, in de steigers. de centrale koepel was zodoende niet te zien. het was er vooral druk met kazachse bezoekers. voornamelijk pelgrims, niet zozeer toeries. 3 x in je leven naar dit mausoleum staat gelijk aan 1 x naar Mekka. de voorkant van het complex is nooit afgemaakt en is dan ook nog geheel kaal, opgetrokken uit baksteen. maar de rest is volledig gedecoreerd met blauwe en turkooisen tegeltjes. waarmee voor mij de link met de russische mozaieken toch weer gelegd is, binnen de context van dit land. toch fijn als er verbanden zijn.
ik had gedacht op het gemakje te lunzen en lng te zitten en te drinken, maar er was helemaal niets in de buurt , qua via horeca. en het was verschroeiend heet. de harde wind bood nauwelijks verkoeling. net toen ik de zoektocht op wilde geven en maar gewoon terug wilde gaan naar Shimkent, wenkte een mannetje (die heb je immers overal) me ergens naar binnen. in een hol, half onder de grond, bleek een beige betegeld cafe. met voorl veel vliegen en drinkende mannetjes (nog meer). ik kon er eten, en ik kreeg er eten. soep van de dag (die was hier wel die van gister..) en shaslik. wat wil een mens nog meer. in alle ranzigheid en sfeerloosheid wisten ze dan toch wel wat een emns nodig heeft bij dat weer. geen verfijnde cuisine, maar eigenlijk best lekker. het hielp mij weer op de been in ieder geval. en het cafe-mannetje wist me ook weer op de bus naar het busstation te zetten, waar ik weer in een minibusje kon stappen (op de voorbank deze keer! er zit progressie in) terug naar Shimkent. weer twee uur over de inmiddels nog hetere en nog stoffigere weg. de hitte in de auto was vreselijk. ik stierf van de dorst. het water dat ik bij me had was inmiddels op temperatuur voor een cup-a-soupje. langs de weg werden overal watermeloenen verkocht. die stalletjes namen in mijn visioenen steeds grootsere vormen aan. de enorme meloenen spatten open, het rode meloenenpulp stroomde over de weg, zo de auto in. maar een volgende gat in de weg schudde me dan weer wakker en het was weer stofhappen geblazen.
terug in Shimkent meteen naar de mega mall. koffie en een milkshake. terug in het hotel water. bij het eten nog meer water en milkshake. en nu aan het bier. tijdens het typen van dit stukje is er al ongemerkt een halve liter ingegaan. dat lukt me normal nooit, maar ik vermoed dat ik er zelfs nog een ga nemen.
gisteren was hier op het centrale plein een groot "retro muziek festival" , live op tv. gouwe Kazachse ouwen. een soort op volle toeren. en vanavond is het geloof ik weer plaatstelijke trouwdag, want de verlengde Hummers racen weer door de straten.
Het hotel heb ik weer vor een dag bijgeboekt. morgen nog een dagtochtje, daarna naar Taraz. denk ik. tenzij ik bezwijk onder de hitte. of het bier :-)